Madhmashi Kendra Yojana देशातील सर्व शेतकऱ्यांच्या फायद्यासाठी, संघराज्य आणि राज्य सरकारे अनेक कल्याणकारी कार्यक्रम तयार करण्यासाठी एकत्र काम करत आहेत. यातील बहुतांश कार्यक्रम आजही चालू आहेत. अशाच काही कार्यक्रमांद्वारे, शेतकऱ्यांना कृषी-आधारित प्रक्रिया व्यवसाय सुरू करण्यासाठी कर्जाच्या स्वरूपात आर्थिक सहाय्य मिळते. मधुमक्षिका पालन योजना 2024 हा असाच एक कार्यक्रम आहे जो केंद्र सरकारने आता देशातील शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नाला चालना देण्यासाठी सुरू केला आहे.
Madhmashi Kendra Yojana या योजनेच्या सहभागी होणारे शेतकरी मधमाशांचे संगोपन करून आपला महसूल वाढवू शकतात. आत्मनिर्भर भारत योजनेचे सरकारचे लक्ष्य 500 कोटी रुपयांचे कर्ज वाटप करण्याचे आहे. प्रत्येक राज्यात पन्नास मधमाशी केंद्रे स्थापन करण्याचे राष्ट्रीय सरकारचे उद्दिष्ट आहे. या कारणास्तव, राष्ट्रीय कृषी विकास विभागाने 50% अनुदान जाहीर केले आहे. त्यामुळे या धोरणाचा शेतकऱ्यांना मोठा फायदा होणार आहे.
Madhumakshika Palan Yojana अशाप्रकारे, या पोस्टद्वारे, आपण मधुमक्षिका पालन योजनेसंबंधी सध्या उपलब्ध असलेली सर्व माहिती पाहू. मधुमाक्षिका पालन योजना नेमकी काय आहे? त्याचे फायदे काय आहेत? लाभार्थी निवडण्याची प्रक्रिया कशी कार्य करते? योजनेसाठी कोणती कागदपत्रे आवश्यक आहेत?
Madhmashi Kendra Yojana मेण आणि मधाची आज देशभरात मोठी बाजारपेठ आहे. अशाप्रकारे, मधमाश्या त्यांच्या शेतात ठेवल्याने शेतकऱ्यांना मोठ्या प्रमाणात रोख मिळू शकते. राष्ट्रीय सरकारने मधुमक्षिका पालन योजना सुरू केली आहे, जी शेतकऱ्यांना त्यांचे स्वत:चे मधमाशी पालन व्यवसाय स्थापित करण्यासाठी कर्ज देते.
Madhumakshika Palan Yojana शेतकऱ्यांना आत्मनिर्भर बनवून देशातील वाढती मधाची मागणी पूर्ण करणे हा या योजनेचा मुख्य उद्देश आहे. Madhmashi Kendra Yojana हा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी शेतकऱ्याला व्यवसाय खर्चाच्या केवळ 10 टक्के रक्कम गुंतवून आपला व्यवसाय सुरू करता येतो. त्यामुळे शेतकऱ्यांना या योजनेसाठी कोणावरही आर्थिकदृष्ट्या अवलंबून राहण्याची आवश्यकता पडत नाही. मधुमक्षिका पालन योजनेतून
Madhmashi Kendra Yojana देशाच्या शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नात वाढ करण्यासाठी शेतीला जोड म्हणून सरकारने मधुमाक्षिका पालन योजना सुरू केली. देशातील गरीब आणि गरजू शेतकऱ्यांचे उत्पन्न तिप्पट करण्याच्या उद्देशाने सरकारने हा कार्यक्रम सुरू केला होता. राज्य सरकारांच्या सहाय्याने, फेडरल सरकार शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नाला चालना देण्यासाठी देशभरात विविध कार्यक्रम राबवत आहे. यामध्ये मत्स्यपालन, शेळीपालन आणि कृषी यांत्रिकीकरण यासह अनेक योजनांच्या अंमलबजावणीचा समावेश आहे.
Madhmashi Kendra Yojana संपूर्ण देशात शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवण्यासाठी राष्ट्रीय सरकारने मधुमाक्षिका पालन योजना सुरू केली. या उपक्रमाची व्याप्ती वाढवण्यासाठी सरकारने आत्मनिर्भर भारत योजनेअंतर्गत 500 कोटी रुपयांचे कर्ज उपलब्ध करून देण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे. प्रत्येक राज्यात पन्नास मधमाशी केंद्रे स्थापन करण्याचे राष्ट्रीय सरकारचे उद्दिष्ट आहे. या कारणास्तव, राष्ट्रीय कृषी विकास विभागाने 50% अनुदान जाहीर केले आहे. त्यामुळे या धोरणाचा शेतकऱ्यांना मोठा फायदा होणार आहे.
Madhmashi Kendra Yojana सध्या देशभरात मोठ्या संख्येने शेतकरी या कार्यक्रमाचा वापर करत आहेत. याशिवाय मधमाशी पालन हा शेतीपासून वेगळा उद्योग आहे. निसर्गाच्या लहरीपणाचा शेतीवर नकारात्मक परिणाम होऊन नुकसान होत असतानाही मधमाशीपालनामुळे शेतकऱ्यांना मोठा आर्थिक फायदा होत आहे. त्यामुळे शेतकरी सध्या वैध नोकऱ्यांवर आहेत.
देशभरातील माध्यमाच्या उच्च मागणीमुळे, ते स्पर्धात्मक किंमतीचे आदेश देते. या मधमाशी पालन पद्धतीमुळे शेतकरी उत्पादित मधापासून चांगला नफा मिळवू शकतो. शेतकऱ्यांना स्वावलंबी बनवणे हे मधुमक्षिका पालन योजनेचे प्राथमिक उद्दिष्ट आहे.
योजनेची थोडक्यात माहिती | Yojana In Short
योजनेचे नाव | मधुमक्षिका पालन योजना |
कोणी सुरू केली | केंद्र सरकार |
लाभ | 2 ते 5 लाख रुपयांचे कर्ज |
उद्देश | मधुमक्षिका पालन योजनेतून शेतकऱ्यांना जोडधंदा निर्माण करण्यासाठी मदत करणे |
अर्ज प्रक्रिया | ऑफलाइन |
योजनेचे उद्देश | Yojana Purpose
• शेतकऱ्यांचे आर्थिक उत्पन्न वाढवणे.
• शेतकऱ्यांना हक्काचा रोजगार निर्माण करून देणे.
• Madhumakshika Palan Yojana या योजनेच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना व्यवसाय सुरू करण्यासाठी आर्थिक मदत करणे.
• शेतकऱ्यांना शेतीसोबत जोडधंदा म्हणून मधुमक्षिका पालन करून आत्मनिर्भर बनवणे.
• शेतकऱ्यांना व्यवसायाच्या माध्यमातून सक्षम बनवणे.
योजनेची वैशिष्ट्ये | Yojana Features
• मधुमक्षिका पालन Madhumakshika Palan Yojana व्यवसाय सुरू करण्यासाठी शेतकऱ्याला केवळ 10 टक्के रक्कम गुंतवून स्वतःचा व्यवसाय सुरू करता येतो.
• मधुमक्षिका पालन योजनेच्या Madhumakshika Palan Yojana माध्यमातून शेतकऱ्यांना मधुमक्षिका पालनाचे प्रशिक्षण दिले जाते तेही मोफत.
• मधुमक्षिका पालन Madhumakshika Palan Yojana केल्याने शेतकऱ्याच्या आर्थिक उत्पन्नात वाढ होत आहे.
• मधुमक्षिका पालन केल्यामुळे पर्यावरणाचा समतोल राखण्यास मदत होते आणि आजूबाजूच्या शेतीतील उत्पन्न वाढण्यासही मधुमक्षिका पालनचा फायदा होतो.
• देशातील मधाची मागणी पूर्ण करण्यासाठी शेतकऱ्यांना या योजनेच्या माध्यमातून हातभार लागतो.
• मोफत प्रशिक्षण घेतल्यानंतर शेतकरी मधुमक्षिका पालन केंद्र सुरू करू शकतात.
मधुमक्षिका पालनासाठी कशी होते लाभार्थ्याची निवड
मधुमक्षिका पालन योजना Madhmashi Kendra Yojana च्या माध्यमातून आयोजित करण्यात आलेल्या प्रशिक्षणाची माहिती विविध वृत्तपत्रातून प्रसिद्ध करण्यात येते. त्यानंतर नाबार्ड नेहरू युवा केंद्र अनुसूचित जाती, जमाती, महिला मंत्रालयाला प्राप्त झालेल्या अर्जांची तपासणी अल्पसंख्याक वित्त आणि विकास मंडळाकडून केली जाते. अनुसूचित जमाती किंवा अनुसूचित जातीचे सदस्य असलेल्या मधुमक्षिका पालन योजनेतील उमेदवारांना प्रशिक्षणासाठी प्राधान्य दिले जाते. त्यानंतर, दारिद्र्यरेषेखालील आदिवासी तरुणांमधील बेरोजगार महिलांना प्राधान्य देऊन, मधुमक्षिका पालन योजना प्रशिक्षणासाठी पात्र अर्जदारांची निवड करते. त्यानंतर, निवडलेल्या व्यक्तींना या कार्यक्रमाद्वारे मधमाशी पालन आणि मधमाशी संगोपनाच्या सर्वसमावेशक सूचना प्राप्त होतात. जसे की प्रशिक्षणानंतर, व्यक्ती सहजपणे स्वतःचे मधमाशी पालन केंद्र सुरू करू शकते आणि व्यवस्थापित करू शकते.
योजनेचे फायदे | Yojana Benefits
• मधुमक्षिका पालन योजनेच्या माध्यमातून लाभार्थी व्यक्ती कमी वेळात अधिक नफा मिळवु शकतो.
• सध्या बाजारामध्ये मध आणि मेणाची मागणी अधिक आहे या व्यवसायाद्वारे प्रशिक्षणार्थी मध, मेन तसेच रॉयल जेल उत्पादन पराग कण मिळवू शकतात.
• शेतीला जोडधंदा म्हणून मधुमक्षिका पालन हा व्यवसाय आर्थिक उत्पन्नास हातभार लावतो.
• मधुमक्षिका पालन केंद्र वैयक्तिक किंवा समूह मध्ये ही सुरू करता येतो.
• मधुमक्षिका पालन करण्यासाठी कमी उत्पन्न देणाऱ्या शेतातही हे योजना सुरू करू शकता. जिथे मेनाचे मोठ्या प्रमाणात उत्पादन होऊ शकते.
• केंद्र सरकारने सुरू केलेल्या मधुमक्षिका पालन योजनेच्या माध्यमातून मधुमक्षिका पालनासाठी 2 ते 5 लाख रुपयांचे कर्ज उपलब्ध करून दिले जाते.
• त्यामुळे लाभार्थी व्यक्तीस केवळ 10 टक्के रक्कम या उद्योगासाठी गुंतवावी लागते.
• शेतकरी ज्यावेळेस मधुमक्षिका पालनास करतात त्यावेळेस पर्यावरणावरही याचा सकारात्मक परिणाम होतो आणि आजूबाजूच्या इतर शेती उत्पादनात वाढ होण्यास मदत होते.
• यापैकी एकूण खर्चाच्या 65 टक्के कर्ज सरकारकडून आणि 25% अनुदान खादी ग्रामोद्योग विभागाच्या माध्यमातून दिले जाते.
• या योजनेच्या माध्यमातून केंद्र सरकारने देशातील प्रत्येक राज्यात 50 मधूमाशांचे केंद्र सुरू करण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे. त्यासाठी राष्ट्रीय कृषी विकास विभागाकडून 50 टक्के अनुदान देण्याची घोषणा करण्यात आली आहे. त्याचा शेतकऱ्यांना फायदा होईल.
योजनेचे लाभ | Yojana Benefits
• मधुमक्षिका पालन योजनेच्या माध्यमातून लाभार्थ्यांना मोफत प्रशिक्षण देण्यात येते.
• या योजनेचा लाभ देशातील प्रत्येक शेतकऱ्याला घेता येईल.
• मधु मक्षिका पालन योजनेचे Madhumakshika Palan Yojana अनुभव असलेल्या शेतकऱ्यांना या योजनेत प्राधान्य देण्यात येते.
• त्यासाठी अर्ज करणारा व्यक्ती 8 वी पास असणे आवश्यक आहे.
• त्यामुळे अर्जदार व्यक्ती आपला स्वतःचा मधुमक्षिका पालन व्यवसाय सहज सुरू करू शकतील.
आवश्यक कागदपत्रे | Yojana Documents
आधार कार्ड Aadhar Card
रहिवासी प्रमाणपत्र Resident Certificate
रेशन कार्ड Ration Card
मोबाईल क्रमांक Mobile No
पासपोर्ट साईज आकाराचा फोटो Passport size photograph
जागेची कागदपत्रे Location documents
नमुना 8 अ Sample 8 a
योजनेची अर्ज प्रक्रिया | How to apply
मधुमक्षिका पालन योजनेचा Madhmashi Kendra Yojana अर्ज तुम्हाला फक्त ऑफलाइन पद्धतीने करावा लागेल यासाठी कुठलेही ऑनलाईन पद्धत सध्या उपलब्ध झालेली नाही.
आपण ऑफलाइन Madhmashi Kendra Yojana अर्ज प्रक्रिया बघूया
मधमाशी पालन योजना या योजनेचा ऑफलाइन पद्धतीने अर्ज करण्यासाठी तुम्हाला तुमच्या जवळील जिल्हाधिकारी कार्यालयात जावे लागेल
तिथून तुम्हाला खादी व ग्रामोद्योग विभागात जाऊन मधुमक्षिपालन योजनेचा अर्ज घ्यावा लागेल
अर्जात विचारलेली संपूर्ण माहिती अचूक पद्धतीने भरावी लागेल
त्यासोबत आवश्यक ती कागदपत्रे अर्जासोबत जोडावी लागतील
त्यानंतर आवश्यक कागदपत्रांसहित तुम्हाला तुमचा अर्ज अधिकाऱ्यांकडे जमा करावा लागेल
त्यानंतर अधिकारी तुम्हाला तुमच्या अर्जाची एक पोच पावती देतील ती तुम्हाला सांभाळून ठेवावी लागेल
अशा अत्यंत सोप्या पद्धतीने तुम्ही मधुमक्षिका पालन योजनेचा अर्ज करून या योजनेचा लाभ घेऊ शकता
FAQ’s वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
प्रश्न: मधुमक्षिका पालन केंद्र सुरू करण्यासाठी किती कर्ज मिळते? How much loan to start a beekeeping center?
उत्तर: या योजनेच्या माध्यमातून लाभार्थी व्यक्तीला स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी 2 ते 5 लाख रुपयांचे कर्ज मिळते
प्रश्न: मधुमक्षिका पालन योजना म्हणजे काय? What is Beekeeping Scheme?
उत्तर: या योजनेच्या माध्यमातून लाभार्थीना मोफत प्रशिक्षण देऊन स्वतःचा मधुमक्षिका पालन व्यवसाय करण्यासाठी आर्थिक मदत करण्यात येते.
प्रश्न: व्यवसाय सुरू करण्यासाठी लाभार्थ्याला किती रुपये गुंतवावे लागतात?
How much rupees the beneficiary has to invest to start the business?
उत्तर: मधुमक्षिका पालन व्यवसाय सुरू करण्यासाठी केंद्र सरकार आणि खादी व ग्रामोद्योग विभागाच्या माध्यमातून 90% पर्यंत गुंतवणूक करण्यात येते केवळ 10 टक्के एकूण खर्चाच्या शेतकऱ्यांना गुंतवावे लागतात.
